Martenitsa

Fi Wikipedia
Typical Martenitsa

Martenitsa (Bulgariafo kasa mu: мартеница, a wɔbɔ no [ˈmartɛnit͡sa];Macedoniafo kasa mu: мартинка, romanized: martinka; Greek: μάρτης, romanized: mártis; Romanfo kasa : mărțișor; Albaniafo kasa mu: verore) yɛ ahosiesie kakraaba bi, wɔdze asaawa fitaa na kɔkɔɔ na ɔyɛ dza mpɛn pii no ɔyɛ abofra egumadze (dolls) ebien, banyin fitaa na ɔbea kɔkɔɔ. Wɔhyɛ Martenitsi fir Baba Marta Da (bosoom Ebɔw da ɔtɔ do kor (1)) kesi dɛ dza ɔhyɛ no dzi kan hu ɔkraman, ɔmen, anaa dua a ɔrefefɛw (anaadɛ kesi Ebɔw ewiei (bosoom Ebɔbira da ɔtɔ do kor (1)). Afahyɛ no dzin kyerɛ dɛ "Nana March" wɔ Bulgariafo na Macedoniafo kasa mu, afahyɛ na Martenitsi a wɔhyɛ yɛ Bulgarian na Macedonian atsetsesɛm a ɔfa ahohuru ber a wɔma akwaaba ho, a mbrɛ Bulgariafo na Macedoniafo amandze kyerɛ no ɔhyɛase wɔ bosoom Ebɔw mu.[1] Wɔkyerɛw too hɔ wɔ afe 2017 mu wɔ UNESCO Ananmusifo dzin a ɔfa Adesamba Amambra Egyapadze a Intum Nhu Ho.[2][3][4]

Ngyinahɔmadze[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Martenitsi tied to a blossoming tree, a symbol of approaching spring

Martenitsa a wɔtaa yɛ no yɛ abofra nketsewa ebien a wɔdze aboa nwoma ayɛ, Pizho na Penda (Bulgaria kasa mu: Пижо и Пенда). Pizho, abofra egumadze (dolls) a ɔyɛ banyin no, taa yɛ fitaa tsitsir; Penda, abofra egumadze ɔyɛ ɔbea no, da nsow wɔ n'atar (skirt) a ɔhyɛ mu na mpɛn pii no nye ho yɛ kɔkɔɔ tsitsir.[5]

Atsetsesɛm Amambra[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Another tied Martenitsa

Atsetsesɛm kyerɛ dɛ wɔdze Martenitsi ma ber nyinara dɛ akyɛdze, na ɔnnyɛ dɛ wɔbɔtɔ ama obi ankasa. Wɔdze ma n’adɔfo, anyɛnkofo, na dɛm nyimpa a ɔtse nka dɛ ɔnye hɔn bɛn hɔn no. Ofi Ebɔ da a odzi kan no, wɔhyɛ kor anaa dza ɔbor dɛm a wɔdze ntampee abɔ atar ho, anaadɛ wɔdze abɔ nye abakɔn anaa nye kɔn ho, kesi dɛ dza ɔhyɛ no behu dɛ stork anaa ɔmen (swallow) bi resan efi etutra mu, anaadɛ dua bi a ɔrefefɛw, na afei hɔn eyi Martenitsa no efi hɔ.[5][6]

N’ahyɛse[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Blossoming Magnolia full of tied Martenitsi

Dɛm atsetsesɛm yi yɛ Bulgaria Amambra no fa tsitsir na atsetsesɛm a ɔtse dɛm ara wɔ Macedonia Etsifi fam, na Greece, Albania (a wonyim no dɛ verorja), Romania na Moldova nso. Atsetsesɛm no fa Balkan Po no do tsetse abosonsomfo abakɔsɛm na abɔdze mu ekuadwuma som ahorow nyinara ho. Amandze no mu ndzɛmba pɔtsẽe bi, tsitsir no, aboa nwoma ntampee fitaa na kɔkɔɔ a wɔakyinkyim no, fir atsetsesɛm a edzi mfehaha pii na ɔkyerɛ dɛ Thracian (paleo-Balkanfo) anaadɛ ebia Helafo anaa Roma ahyɛase.[7]

Hwɛ iyi nso[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Mboaedze[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

  1. Grandmother March, 1st March, Martenitsa Nhwɛdo:Webarchive Bulgarian rituals and traditions Regional Museum Burgas
  2. "Cultural practices associated to the 1st of March - intangible heritage - Culture Sector - UNESCO". Ich.unesco.org. Archived from the original on 2020-12-10. Retrieved 2019-12-21.
  3. Dubravka Ugresic (11 January 2011). Baba Yaga Laid an Egg. Grove Atlantic. p. 244. ISBN 9780802197634. Archived from the original on 18 April 2023. Retrieved 19 March 2023.
  4. Canadian Ethnic Studies. Research centre for Canadian Ethnic Studies at the University of Calgary for the Canadian Ethnic Studies Association. 1975. p. 44. Archived from the original on 2023-04-18. Retrieved 2023-03-19.
  5. 5.0 5.1 "Reading Room: The martenitsa story". The Sofia Echo. 2008-02-29. Archived from the original on 2009-03-04.
  6. "Bulgarian Martenitsa". Bulgaria Travel Guide. Archived from the original on 2007-07-18.
  7. "Център по тракология "Проф. Александър Фол"; Енциклопедия Древна Тракия и траките - Мартеницата, Ваня Лозанова". Archived from the original on 2020-01-13. Retrieved 2011-03-21.