Joseph Henry Mensah

Fi Wikipedia
Joseph Henry Mensah
human
Sex or gendermale Sesa mu
Country of citizenshipGhana Sesa mu
Given nameJoseph Sesa mu
Family nameMensah Sesa mu
Date of birth31 Ɔbɛsɛ 1928 Sesa mu
Place of birthSekondi-Takoradi Sesa mu
Date of death12 Ayɛwoho 2018 Sesa mu
Languages spoken, written or signedEnglish Sesa mu
Occupationeconomist, politician Sesa mu
Position heldMember of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 3rd Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 2nd Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 1st Parliament of the 2nd Republic of Ghana Sesa mu
Educated atStanford University, University of London, University of Ghana, Achimota School Sesa mu
Member of political partyNew Patriotic Party Sesa mu
Religion or worldviewChristianity Sesa mu

Joseph Henry Mensah (31 Ɔbɛsɛ 1928 – 12 Ayɛwoho 2018) yɛ Ghana amanyɛnyi na sikasɛm ho nyimdzefo.

Nwomasua[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Wɔ nye mfiase nwomasua mu no, J. H. Mensah kɔɔ Achimota Sukuu. Ɔkɔɔ do kɔɔ Gold Coast Sukuupɔn (mprempren Ghana Sukuupɔn) ntsam wɔ afe 1948 na 1954. Afei ɔdze n’ani kyerɛɛ London Sukuupɔn na Stanford Sukuupɔn, faako a onyaa bachelor’s na master’s degree nyinara a na ɔwɔ sikasɛm ho nsusuwii tsitsir na mpuntuo. Wɔ afe 1954 mu no, Mensah bɛyɛɛ Nhwehwɛmufo wɔ Sikasɛm mu wɔ Ghana Suapɔn mu, dzibea a ɔdzii mu kɔsii afe 1958.

Amanyɛsɛm Dwumadzi Ahorow[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

J. H. Mensah hyɛɛ aseɛ yɛɛ edwuma dɛ tow sohwɛfo boafo wɔ afe 1953 mu ber a na Gold Coast da do ara wɔ atubrafo tumi ase. Wɔ afe 1958 mu no, J. H. Mensah kɔkaa Amanaman Nkabom no Ɔkyerɛwfo Dwumadzibea a ɔwɔ Asoɛe a Ɔhwɛ Nkɔdo Nhyehyɛe Do (Center for Development Planning), Nsusuwii na Nhyehyɛe Ahorow (Projections and Policies), wɔ New York City, United States. J. H. Mensah san baa Ghana wɔ afe 1961 mu dɛ Dwumadzibea Panyin wɔ Ɔman Nhyehyɛe Bagua no mu. Ɔman Nhyehyɛe bagua no twee ɔman no Mfe Ason Nkɔdo Nhyehyɛe (1963/64–1969–70) na wɔdze dzii dwuma. Wɔ afe 1969 mu no, wɔpaw no dɛ ɔmbɛyɛ mbrahyɛbagua no na ɔbɛyɛɛ Sikasɛm soafo wɔ Busia aban do kosii afe 1972, ber a wɔdze daakye ɔman panyin Ignatius Kutu Acheampong sii n’ananmu wɔ asraafo atuatew no ekyi na ɔwɔ hɔ.

Abatow[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

J. H. Mensah gyinaa Sunyani Epuei Fam mansin ananmu wɔ Ghana man no mmarahyɛ bagua a ɔto do ebien (2), ebaasa (3) na anan (4) mu.

Afe 2000 Abatow[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Wɔ afe 2000 mu no, Mensah dzii nkonyim wɔ Ghana amansan abatow mu dɛ mbrahyɛbaguanyi wɔ Ghana mansin a ɔtɔ do anan no mbrahyɛbagua a ɔtɔ d ebaasa no mu ma Sunyani Epuei mansin a ɔwɔ Brong Ahafo Mantɔw mu wɔ Ghana. Ɔdzii nkonyim wɔNew Patriotic Party no tekitsi do. Na nye mansin no yɛ mbrahyɛbagua nkongua 14 a ɔwɔ nkongua 21 a Ɔman Ho Dɔ Kuw Fofor no dzii nkonyim wɔ saa abatow no mu maa Brong Ahafo Mantsam no fa. Ɔman Ho Dɔ Kuw Fofor no nyaa dodow no ara a ɔyɛ mbrahyɛbagua nkongua 100 wɔ nkongua 200 a ɔwɔ Ghana man a ɔtɔ do anan (4) no mbrahyɛbagua a ɔtɔ do ebaasa (3) no mu. Wɔdze abatow 27,756 paw no wɔ abatow 43,128 a ɔdzi mu nyinara mu. Eyi nye abatow a ɔfata a wɔtowee nyinara mu 65.1% yɛ pɛ. Wɔpaw no dɛ Capt.(rtd) F. Adu Kwaku Nkrumah a ofi Ɔman Demokrasi mbrahyɛbagua no mu, Shiekh Mustapha Abdulah a ofi Nhyiam Nyimpa Kuw no mu, Moses Owusu-Yeboah a ofi Nyimpa Ɔman Nhyiam no mu, Boachie Amankwa a ofi United Ghana Kuw no mu na Boniface Kojo Mensah do a ɔwɔ Ɔman Ɔsesɛw Kuw no mu. Eyinom nyaa abatow 11,550, 1,269, 1,039, 592 na 427 wɔ abatow a ɔfata a wɔtowee nyinara mu. Eyinom nye 27.1%, 3.0%, 2.4%, 1.4% na 1.0% yɛ pɛ wɔ abatow a ɔfata a wɔtowee nyinara mu.

Afe 2004 Abatow[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Wɔpaw no dɛ mbrahyɛbaguanyi wɔ Sunyani Epuei fam mansin no mu maa mbrahyɛbagua a ɔtɔ do anan (4) wɔ afe 2004 Ghana amansan abatow no mu. Wɔdze abatow 32,035 paw no wɔ abatow 53,972 a edzi mu nyinara mu. Na eyi nye abatow a ɔfata a wɔtowee nyinara mu 59.40% yɛ pɛ. Wɔpaw no dɛ Ɔtemmufo Samuel Adjei a ofi Ɔman Demokrasi mbrahyɛbagua no mu, Cubagee Raphael – ɔkannyifo a ɔdze nye ho, Ɔsɔfo Nana Adjei-Ntow – nso yɛ ɔkannyifo a ɔdze nye ho, Theophilus Kwame Chartey a ofi Convention People’s Party no mu, Awuah Philip a ofi Every Ghana Living Everywhere Party no mu na A. A. Boasiako a ɔyɛ Democratic Nyimpa Kuw no mufo. Eyinom nyaa abatow 17,860, abatow 1,478, abatow 998, abatow 674, abatow 581 na abatow 346 wɔ abatow a ɔfata a wɔtowee nyinara mu. Eyinom nye 33.10%, 2.70%, 1.80%, 1.20%, 1.10% na 0.60% yɛ pɛ wɔ abatow a ɔfata a wɔtowee nyinara mu. Wɔpaw Mensah wɔNew Patriotic Party no tekitsi do. Nye mansin no yɛ amansin 24 a Ɔman Ho Dɔ Kuw Fofor no dzii nkonyim wɔ Brong Ahafo mantsam mu wɔ saa abatow no mu no mu 14 no fa. Ne nyinara mu no, Ɔman Ho Dɔ Kuw Fofor no nyaa dodow no ara a ɔyɛ mbrahyɛbagua ananmusifo a hɔn dodow yɛ 128 wɔ mbrahyɛbagua nkongua 230 a ɔwɔ Ghana man a ɔtɔ do aanan (4) no mbrahyɛbagua a ɔtɔ do anan (4) no mu.

Aban Atuatew[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Efi afe 1974 no, Mensah yɛɛ edwuma wɔ ankorankor edwumayɛbea ahorow mu wɔ Ghana na amannɔnye nyinara. Ɔman Agyedze Badwa no dze no too afiase fir afe 1975 kɔsi afe 1978. Ɔwom dɛ wɔbaraa no dɛ ɔnnyɛ amanyɛsɛm wɔ afe 1979 mu dze, nanso na ɔyɛ nnam maa Popular Front Party wɔ 1979 abatow no mu. Ɔsan nso yɛɛ Sunyani Mantɔw mu Bagua no Eguamutsenanyi wɔ Brong-Ahafo Mantɔw mu (1979–1981), nye Banka Farms wura. Wɔdze no kɔɔ nnommumfa mu wɔ England, wɔ afe 1983 mu no, odzii kuw bi a wɔsɔre tia PNDC no enyim. Ɔsan nso yɛɛ Afrika Afotufo Bagua a ɔwɔ Afrika Nkɔdo Sikakorabea no mu fir afe 1993 kɔsi afe 1997. Wɔ Mumu 1996 mu no, Mensah sii akan wɔ mbrahyɛbagua no mu wɔ Sunyani Epuei fam mantɔw mu dɛ Ɔman Ho Dɔ Kuw Fofor no munyi, na odzii nkonyim. Wɔsan paw no bio wɔ afe 2000. Ansa na wɔrepaw John Kufuor wɔ afe 2001 mu no, na Mensah yɛ Nyimpa kakraa bi Kannyifo wɔ mbrahyɛbagua no mu fir afe 1997 kɔsi afe 2001. Bio nso, ɔyɛɛ Ɔsomfo na Aban Edwumayɛfo Kannyifo fir afe 2001 kɔsi afe 2003; Ɔmanpanyin a ɔhwɛ Ɔman Dwumadzibea Nsakrae na Ɔman Asoɛe Foforoyɛ Nhyehyɛe do fi afe 2003 kosi afe 2005 na Ɔsoafo Panyin nso fi afe 2005 kosi afe 2006 nye nyinara wɔ nnyido a Kufuor dzii enyim no mu.

N'abrabɔ na N'ebusua[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Joseph Henry Mensah yɛ kan Awuraa a odzi kan, Theresa Kufuor, nuabarima panyin.

Owu na Ɔman Eyi Yɛ[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

J. H. Mensah wui Dwoda 12 Ayɛwoho 2018 wɔ 37 Military Hospital wɔ Accra wɔ yareɛ a ɔkyɛe ekyi, ɔfir dɛ na wanya akisikuru (stroke) afe a etwam no. Ghana Aban maa no ɔman ayie wɔ Fida 17 Dzifuu 2018 wɔ Accra Amanaman Ntsam Nhyiamu Bea na wɔsiee no wɔ Asraafo Amusie fofor a ɔwɔ Burma Camp.