Elizabeth Agyemang

Fi Wikipedia
Elizabeth Agyemang
human
Sex or genderfemale Sesa mu
Country of citizenshipGhana Sesa mu
Given nameElizabeth Sesa mu
Date of birth13 Esusow Aketseaba 1949 Sesa mu
Place of birthKotei Sesa mu
Languages spoken, written or signedEnglish Sesa mu
Occupationpolitician, health professional Sesa mu
Position heldMember of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana Sesa mu
Educated atunknown value Sesa mu
Member of political partyNew Patriotic Party Sesa mu
Religion or worldviewCatholicism Sesa mu

Elizabeth Agyemang (wɔwoo no 13 Esusow Aketseaba 1949) yɛ Ghana amanyɛnyi na na ɔyɛ Ghana Mbrahyɛbaguanyi.[1] Ɔgyinaa Oforikrom ananmu wɔ Ashanti mantɔw mu wɔ Ghana. ƆyɛNew Patriotic Party no munyi na ɔyɛ Ɔsoafo Abadiakyir wɔ Ashanti Mantɔw mu wɔ Ghana.[2]

Ɔbra Ahyɛase na Nwomasua[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Wɔwoo Agyemang wɔ Kotei wɔ Ashanti Mantɔw mu wɔ Ghana. Ɔkura ɔkyerɛkyerɛfo adansedzi krataa ‘A’ (teacher’s certificate ‘A’). Ɔnyaa saa adansedzi krataa yi wɔ afe 1971 mu. Ɔsan nso nyaa ayarehwɛfo adansedzi (nursing certificate) krataa fii Alexandria Ayaresabea (Alexandria Hospital ) a ɔwɔ Virginia, U.S.A. wɔ afe 1989 mu.[3]

Edwuma[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Efi Sanda 2005 kɔsi Sanda 2017 no, Elizabeth gyinaa Oforikrom Ambatow mpasua ananmu wɔ Ashanti mantɔw mu wɔ Ghana.[4] Ɔdzii nkonyim wɔ nye Mbrahyɛbagua no mu dzenam amba 58,812 a ɔnyae wɔ ambatow 90,333 a ɔfata a wɔtow wɔ nye ambatow mpasua mu no mu.[3]

Ebɔw 2017 mu no, Ɔmampanyin Nana Akufo-Addo, bɔɔ nye dzin dɛ ɔmantw asoafo abadziakyir du (10) a wɔbɛyɛ n’aban no fa no mu kor. Ghana Mbrahyɛbagua no Boayikuw a Wɔpaw Nnyimpa (Appointments Committee) no yɛɛ nhwehwɛmu wɔ saa bosom no ara mu. Boayikuw no penee do na wɔdze nye dzin kɔmaa Mbrahyɛbagua no Kasafo ma Mbrahyɛbagua no fie kɛse no dɛ hɔn nnye ntom bio.[5]

Ambatow[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Wɔpaw Agyemang dɛ mbrahyɛbaguanyi ma Oforikrom ambatow mpasua a ɔwɔ Ashanti Mantɔw mu wɔ Ghana dzea edzi kan wɔ afe 2004 Ghana amansan ambatow no mu. Ɔdzii nkonyim wɔNew Patriotic Party no tekiti do.[6][7] Na nye ambatow mpasua no yɛ Mbrahyɛbagua nkongua 36 no fa wɔ nkongua 39 a Ɔman Ho Dɔ Kuw Fofor no dzii wɔ saa ambatow no mu maa Ashanti Mantɔw no mu.[8]New Patriotic Party no nyaa dodow no ara a ɔyɛ Mbrahyɛbagua nkongua 128 wɔ nkongua 230 mu.[9] Wɔdze ambatow 47,388 na ɛpaw no wɔ ambatow a ɔfata a wɔtow nyinara mu 71,594 mu. Eyi nye ambatow a ɔfata a wɔtow nyinara mu 66.2% yɛ pɛ. Ɔnyaa amba kyɛn Minir Abdullah Dawood a ofi Ɔmanfo Ɔman Nhyiam no mu (People's National Convention), Abofra George Cudjoe a ofi Ɔman Demokrasi Mmarahyɛ Bagua (National Democratic Congress) no mu na Adelaide Borden a ofi Nhyiam no mu Nnipa Kuw (Convention People's Party) no mu. Eyinom nyaa amba 2 ,516 , 21, 056 na 634 wɔ ambatow a ɔfata a wɔtow no nyinara mu. Eyinom nye 3.5%, 66.2%, 29.4% na 0.9% yɛ pɛ wɔ ambatow a ɔfata a wɔtow nyinara mu.[6][7]

Wɔ afe 2008 mu no, ɔdzii nkonyim wɔ amansan ambatow no mu wɔNew Patriotic Party tekiti do maa ambatow mpasua kor no ara.[10][11] Na nye ambatow mpasua no yɛ Mbrahyɛbagua nkongua 34 no fa wɔ nkongua 39 a Ɔman Ho Dɔ Kuw Fofor (New Patriotic Party) no dzii wɔ saa ambatow no mu maa Ashanti Mantɔw no mu.[12]New Patriotic Party no nyaa Mbrahyɛbagua nkongua 109 wɔ nkongua 230 mu.[13] Wɔdze amba 40,704 na ɛpaw no wɔ ambatow a ɔfata a wɔtow nyinara mu 64,538.[10][11] Eyi nye ambatow a ɔfata a wɔtow nyinara mu 63.07% yɛ pɛ. Wɔpaw no sen Munir Abdullah Dawood a ofi Ɔmanfo Ɔman Nhyiam no mu (People's National Convention), Terlabi Ebenezer Oklety a ofi Ɔman Demokrasi Mbrahyɛbagua (National Democratic Congress) no mu na Afful Hayfor a ofi Nhyiam no mu Nnipa Kuw (Convention People’s Party) no mu. Eyinom nyaa ambatow 1,120, 21,572 na 1,142 wɔ ambatow a ɔfata a wɔtow no nyinara mu.Eyinom nye 1.74%, 33.43% na 1.77% yɛ pɛ wɔ ambatow a wɔtow nyinara mu.[10][11]

Wɔ afe 2012 mu no, ɔdzii nkonyim bio wɔ amansan ambatow mu maaambatow mpasua kor no ara. Wɔdze amba 58,812 na ɛpaw no wɔ ambatow a ɔfata a wɔtow nyinara mu 90,333. Eyi nye ambatow a ɔfata a wɔtow nyinara mu 65.11% yɛ pɛ.[14][15] Ɔnyaa amba kyɛn Awidu Gariba a ofi Ɔman Demokrasi Mbrahyɛbagua (National Democratic Congress), Raphael Brobbey a ofi Progressive People’s Party, Salifu Zakari a ofi Convention People’s Party, Faustina Adjei a ofi National Democratic Party ne Nana Osei Tutu Prempeh a ɔyɛ obi a ɔdze nye ho (an independent candidate). Eyinom nyaa abatow 29,393, 1,246, 311, 419 ne 152 wɔ ambatow a ɔfata a wɔtow no nyinara mu. Eyinom nye 32.54%, 1.38%, 0.34%, 0.46% na 0.17% yɛ pɛ wɔ ambatow a wɔtow nyinara mu.[14][15]

N'abrabɔ[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Agyemang awar na ɔwɔ mba ebiasa.[3] Ɔyɛ Kristonyi.[3]

Nhwɛdo[sesa mu | sesa ekyirsɛm]