Quan họ

Fi Wikipedia

Quan họ (Vietnamese: [kwaːn hɔ̂ˀ], chữ Hán: 官賀) ndwontow yɛ Vietnamesefo hɔn tsetse ndwom a ɔwɔ ngyedo, a ɔwɔ mbasiafokuw na mbanyinkuw adwontofo a wɔda dwontow na ne ngyedo ahorow edzi. Quan họ dzi akotsen wɔ amambra na afahyɛ mu, na dza odzi akotsen wɔ ndwom dodowara mu nye ɔdɔ a ɔyɛ mbabun na wɔkyerɛ. Quan họ nsu dɛ mbrɛ UNESCOfo yɛe wɔ ''Intangible Cultural Heritage'' wɔ afe 2009 mu.

Quan họ no hyɛɛ ase fii dza ndɛ ɔyɛ ''Bắc Ninh Province'' mu na wodzii kan kyerɛɛw too hɔ wɔ mfeha 13 mu, na amambra kwan do no wɔdze aka ''spring'' afahyɛ ho a odzi ''Tết Nguyên Đán (the Vietnamese New Year)'' n'afedzi ekyir. Abakɔsɛm kyerɛ dɛ, dwontow no hyɛɛ ase ewimber no a ansaana adze rebɛkye afahyɛ da no, naaso ndɛ dze dwontow no taa si wɔ afahyɛ da no mu. Ne nyina mu no, adwontofo mbasiafo beenu na wodzi kan tow "challenge phrase" (câu ra) a ofi ndwom a wɔagye dzin mu, a adwontofo mbanyimfo beenu gye do wɔ ber a wɔtow dza ɔnye ndwom no bɔkɔ do ''matching phrase''(câu đối), a ɔwɔ dɛ ɔnye ndwom ahyɛse no ''challenge phrase'' no kɔ do. Sɛ wowie a, wɔdze dza ɔtoa do no to hɔ, na mbanyimfo no dze hɔn dwontow ''challenge phrase'' ato gua wɔ kwan fofor do. Ber a nkaano no nna ndwom no nnyi ngyedo no, ndɛ mber yi dze wɔtaa dze adzeyɛdze ka adwontofo no ho, otum yɛ Vietnamese hɔn adzeyɛdze anaa dɛ abaefor dze yi bi tse dɛ ''electric keyboards''.

Quan họ ndwom ahorow no dodowara wɔ hɔ, a wɔakyerɛɛw ndwom mpem ahorow ato hɔ wɔ ''score form'' mu. Dwontow ne ngyedo nsesa mu a ɔnnyɛ dzen no, ma kwan ma wɔgye do na mbanyin na mbasiafo to wɔ ekurase afahyɛ ber mu nye ''trống quân'' dwontow.