John Mahama
John Mahama | |
---|---|
12th and 14th President of Ghana | |
Assumed office 7 January 2025 | |
Vice President | Jane Naana Opoku-Agyemang |
Preceded by | Nana Akufo-Addo |
In office 24 July 2012 – 7 January 2017 | |
Vice President | Kwesi Amissah-Arthur |
Preceded by | John Atta Mills |
Succeeded by | Nana Akufo-Addo |
Second Vice Chairperson of the African Union | |
Assumed office 15 February 2025 | |
President | Joao Lourenco |
5th Vice President of Ghana | |
In office 7 January 2009 – 24 July 2012 | |
President | John Atta Mills |
Preceded by | Aliu Mahama |
Succeeded by | Kwesi Amissah-Arthur |
Minister for Communications | |
In office November 1998 – 7 January 2001 | |
President | Jerry Rawlings |
Preceded by | Ekwow Spio-Garbrah |
Succeeded by | Felix Owusu-Adjapong |
Deputy Minister for Communications | |
In office April 1997 – November 1998 | |
President | Jerry Rawlings |
Member of Parliament for Bole | |
In office 7 January 1997 – 7 January 2009 | |
Preceded by | Mahama Jeduah |
Succeeded by | Joseph Akati Saaka |
Chair of the Economic Community of West African States | |
In office 17 February 2013 – 19 May 2015 | |
Preceded by | Alassane Ouattara |
Succeeded by | Macky Sall |
Personal details | |
Born | Damongo, Ghana | 29 November 1958
Political party | National Democratic Congress |
Spouse | Lordina Effah |
Relations |
|
Residence | Jubilee House |
Education | University of Ghana Moscow Institute of Social Sciences |
Website | Script error: No such module "URL". |
John Dramani Mahama (/məˈhɑːmə/ (tie); wɔwoo no 29 Ɔberɛfɛw 1958)[1] yɛ Ghana amanyɛnyi a ɔyɛɛ Ghana Ɔmampanyin fitsi 24 Ayɛwoho 2012 kesi 7 Sanda 2017.Ahyɛse no, nna ɔyɛ Ɔmampanyin abedziekyir wɔ Ghana fitsi Sanda 2009 kesi Ayɛwoho 2012, na ɔbɛyɛɛ ɔmampanyin wɔ Ayɛwoho 24, 2012 ɔnam John Evans Fiifi Attah Mills no wu no ntsi.[2][3][4]
National Democratic Congress (NDC) amanyɛkuw mu nyi, nna ɔyɛ mbrahyɛbaguanyi wɔ Bole Bamnoi fitsi 1997 kesi 2009 na ɔsan soom dɛ Ɔsoafo Abedziekyir a ɔhwɛ Nkitahodzi do wɔ 1997 na 1998 ntam ansaana ɔrebɛyɛ Ɔsoafo Ɔhwɛ Nkitahodzi do ankasa wɔ 1998 mu.[5][6][7] Mahama nye ɔmampanyin abedziekyir a odzi kan a odzii ne dzikanyi adze, John Evans Atta Mills, na ɔno so nye Ghana manpanyin a odzi kan a wɔwoo no wɔ Ghana fahodzi ekyir. Wɔpaaw no wɔ Mumu 2012 abatow no mu dɛ Ɔmampanyin ankasa. Ɔsan gyinae bio wɔ 2016 abatow no mu, naaso odzii nkongu ma New Patriotic Party frankatunyi Nana Akufo-Addo, wɔ 2016 mu. Iyi ma ɔbɛyɛɛ Ghana Ɔmampanyin a odzi kan a oenntum enndzi nkonyim a ɔtɔ do ebien.[8]
Ahyɛse Bra
[sesa mu | sesa ekyirsɛm]Gonja ebusuakuw mu nyi wɔ Savanna Region wɔ Ghana, Mahama fi Bole a ɔwɔ Savanna Mantɔw mu. Wɔwoo Mahama wɔ Ɔberɛfɛw 29, 1958 wɔ Damongo, bea ɔbɛn ndɛ da yi West Gonja Mansin no mu. Ne papa, Emmanuel Adama Mahama, kuanyi na kyerɛkyerɛnyi a oenya no ho yie, nna ɔyɛ Mbrahyɛbaguanyi a odzi kan wɔ West Gonja abatow mpasuado na Mantɔw mu Kɔmihyina a odzi kan wɔ Etsifi Mantɔw wɔ Republic a odzi kan no mu wɔ Ghana Ɔmampanyin a odzi kan amambu mu, mekyerɛ Kwame Nkrumah. Mahama ne papa san so soom ɔmampanyin afotufo wɔ Ghana Republic a ɔtɔ do ebiasa wɔ Hilla Limann a Jerry Rawlings tuu no adze wɔ 1981 aber do.
Mahama nyaa no mbofrabermu skuul wɔ Accra Newtown Experimental School (ANTI) ansaana ɔrokɔ da Achimota Primary Skuul hɔ. Owiee Nsɔwdo skuul wɔ Ghana Nsɔwdo Skuul a ɔwɔ Tamale. ɔtoaa do kɔr Ghana Osuapɔn, Legon, a onyaa abadobɔdze bachelor degree wɔ abakɔsɛm mu wɔ 1981 na ɔtoaa do yɛ diploma wɔ Nkitsahodzi adzesua mu wɔ 1986. Dɛ ɔyɛ osuanyi no, nna ɔyɛ Commonwealth Hall Legon ba mapa. ɔsan so suaa adze wɔ institute of Social Sciences wɔ Moscow a ɔwɔ Soviet Union, a osua adze wɔ Social Psychology mu; Onyaa degree a ɔtɔ do ebien wɔ 1988 mu.
N’edwuma Ahyɛse
[sesa mu | sesa ekyirsɛm]Owiee no suapɔn a odzikan nwomasua no, Mahama kyerɛɛ abakɔsɛm wɔ nsɔwho skuul mpɛndo mfe kakra. No ber dur n’ekyir dɛ ɔresan aba Ghana ber a owiee n’adzesua wɔ Moscow no, ɔyɛɛ edwuma dɛ kasaebɔnyi, Amambra na Nhwehwɛmu Sahen wɔ Japan Embasy wɔ Nkran fir 1991 kɛpen 1995. Fir hɔ no ofii hɔ kɔr ohia nsiwano, ɔyɛ kuw a ɔnnhuɛ aban ase, yɛɛ ntotoo a ɔfa amansan Ghana ɔman n’asoɛe, hɔ no ɔyɛɛ edwuma dɛ amanaman nkitsahodzi, guadzi dawurbɔ na Aban ne sika noho ntotoo fir 1995 kɛ pɛm 1996 mu. 1993 mu no, odzii akotsen wɔ edwuma ntsetsee adzesuadze dze ma amanadze Amansan nkitsahodzi edwumayɛfo, a ɔyɛ Japanese Asoɛe a wɔhwɛ hɔn amanadze ho nsɛm do a ɔwɔ Tokyo hyehyɛɛ. ɔsan so dze noho hyɛɛ ntotoo mpontu adzesua bi a ɔyɛ Plan International (Resa) wɔ Nairobi, Kenya.
Dɛ ɔyɛ mbrahyɛbaguanyi
[sesa mu | sesa ekyirsɛm]Mahama wodzii kan yii no kɔɔ Ghana mbrahyɛbaguafie wɔ 1996 ambatow no mu dɛ ongyina Bole/Bamboi Abatowmpasoa nodo mfe anan ntsamu. Ebɔwbira 1997 mu no, woyii Mahama dɛ ɔsoafo abadziekyir a ɔhwɛ nkitsahodzi ho nsɛm. Wɔbɔɔ n’abawdo dze dzibew maa no ɔsoafo a ɔhwɛ nkitsahodzi wɔ ɔberɛfɛw 1998 mu, ɔsoom wɔ dɛ bea no kɛpen Sanda 2001, ber a adzedzifo National Democratic Congress (NDC) dze tum no hyɛɛ New Patriotic Party aban nsamu.
2000 mu no, wɔtoow amba maa Mahama bio dɛ ontwa mfe anan dɛ mbrahyɛbaguanyi dze ma Bole/Bamboi. Wɔsan so toow amba maa no 2004 mu dɛ ondzi hɔn do no mpɛn ebiasa. Fir 2001 kɛpem 2004 mu no, Mahama soom dɛ Mbrahyɛbaguafie kasamafo dze ma nkitsahodzi. Wɔ 2002 mu no, wɔfaa no dɛ Nkitsahodzi ho ntsentsenyi. Dɛm afe noara mu no, ɔsoom dɛ ɔka kuw a ɔyɛ amanaman adzehwɛfo a woyii hɔn dɛ wɔnhwɛ Zimbabwe mbrahyɛbagua ambatow nodo. Dɛ ɔyɛ mbrahyɛbaguafie no, nna ɔka nhyɛ a ogyina ne nan do noho na akwantu, Edwumakuw, Enyinam ahoɔdzen, Nkitsahodzi, Abɔmunyansapɛ na Tɛkinɔlɔguu kuw a ɔwɔ mbrahyɛbaguafie.
Mboaedze
[sesa mu | sesa ekyirsɛm]- ↑ "John Mahama: Biography, Education, Age, & Facts". britannica (in English). Retrieved 2023-08-12.
- ↑ "AUC Chairperson congratulates President-Elect, John Dramani Mahama of Ghana". African Union. Retrieved 2024-12-24.
- ↑ "Presidential Election Result in Ghana". United States Department of State (in English). Retrieved 2024-12-24.
- ↑ "Is John Mahama truly an opposition leader?". GhanaWeb (in English). 2023-04-15. Retrieved 2023-08-09.
- ↑ "John Mahama". World Leaders Forum. Retrieved 2025-01-09.
- ↑ "I will not contest in 2020 - Mahama". ghanaweb. 4 January 2017. Archived from the original on 8 January 2017. Retrieved 7 January 2017.
- ↑ MPs called to Parliament as CJ prepares to swear in John Mahama as president Archived 29 Ɔbɛsɛ 2013 at the Wayback Machine . edition myjoyonline
- ↑ "President of Ghana". Embassy of Ghana, Washington DC (in American English). Retrieved 2025-01-09.