Joe Donkor

Fi Wikipedia

Joe Donkor (1942-2019) nna ɔyɛ Ghana ɔmanyɛnyi na ɔsan so yɛ Ɔsoafo a ɔhwɛ Nwomasua na Edwumasɛm na ne nhyehyɛ do. Ɔyɛɛ Mbrahyɛbaguanyi dze maa Tano North ambatow mpasua a ɔwɔ Brɔn na Ahafo Mantɔw a ɔwɔ Ghana.

Joe Donkor Bra Ahyɛse Na Skuul[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Wɔwoo Joe Donkor wɔ mfe apem ahankron eduonan ebien mu. Ɔhyɛɛ no nwomasua ase wɔ "Yamfo Roman Catholic Primary School". Ber a owie mbofra daa daa skuul no,Donkor toaa do kɔɔ ntoado skuul wɔ "Achimota College" wɔ Nkran. Ber a nna aka kuma bi ma oewie ne "sixth form" wɔ Achimota skuul no, Ghana Manpanyin dadaw JJ Rawlings so hyɛɛ "form one" ase wɔ Achimota skuul mu. Onyaa n'abɔdzin krataa a ɔyɛ "Bachelor's Degree" wɔ Ghana Suapɔn,Legon.

Ber a owie ne "Bachelor's degree" no, SICfo faa no wɔ edwuma mu na wɔboaa no ma ɔkɛyɛɛ "postgraduate degree" wɔ UK. Ɔsan baa Ghana wɔ mfe apem ahankron eduowɔtwe kor na ɔbɛyɛɛ SIC edwuma no hɔn mpanyin ɔhwɛ edwuma ne kankɔ na mpontu do wɔ mfe awɔtwe a ɔhyɛ ase wɔ mfe apem ahankron eduowɔtwe kor dze kowie wɔ mfe apem ahankron eduowɔtwe akron mu.

AMANYƐSƐM MU NSƐM:

Ber a Ghanaman wuraa "4th Republic" mu wɔ mfe apem ahankron eduokron ebien(1992) mu no, Wɔfa Joe gyinae dɛ mbrahyɛbaguanyi wɔ Tano North ambatow mpasua do wɔ NPP amanyɛkuw dzin mu. Woenntum annkɔ mbrahyɛbagua fie osan NPP amanyɛkuw banodzinyi a ɔyɛ Ɔbemfo Albert Adu Boahen ne mbɔgu a ɔbɔɔ mbrahyɛbaguamu ambatow no guii ntsi.Donkor san gyinaa bio wɔ mfe apem ahankron eduokron esia(1996) mu wɔ NPP amanyɛkuw ne dzin mu, onyaa egua no ma ɔbɛkaa mbrahyɛbaguafo ebiasa no hɔn mu kor a wofi Brɔn na Ahafo Mantɔw mu wogyinaa maa NPP amanyɛkuw ne dzin mu. Mbrahyɛbaguafo ebien a waka no fi Sunyani Epuei na Sunyani Atɔe.

Donkor kyimakyima nkoruw nkakraba ase wɔ n'amanyɛsɛm dawurbɔ no mu. Odzii nkonyim ma ɔkɔr mbrahyɛbaguafie wɔ mfe apem ahankron eduokron esia(1996) mu dɛ mbrahyɛbaguanyi a nnyɛ n'aban na ɔyɛ Ɔmanpanyin.Wɔ mfe mpem ebien na kor(2001) ambatow no mu no, odzii nkonyim a nna ɔka mbrahyɛbaguafo dodow a wɔtaa Ɔmanpanyin John Agyekum Kuffour n'ekyir. Ne mber a otsia ebiasa no, wɔtoo amba wɔ NPP amanyɛkuw no mu a, ɔmaa ne dzibew no fii ne sa ma okedzii Ernest Akobuor Debrah hɔ.

ƆMAN SOAFO:

Wɔ mfe mpem ebien na ebien(2002) mu no, Ɔmanpanyin Kuffour yii no dɛ Ɔsoafo a ɔhwɛ edwumasɛm mpontu do. Ekyir no, ɔbɛyɛɛ ɔsoafo abedzi ekyir a ɔhwɛ nwomasua do wɔ mfe mpem ebien na ebiasa(2003) mu.

AMBATOW MU NSƐM:

Wɔ mfe mpem ebien mu no, Donkor nyaa Tano North ambatow mpasua a ɔwɔ Brɔn na Ahafo Mantɔw mu mbrahyɛbagua egua no. Wɔ ber a nna ogyina NPP amanyɛkuw n'ananmu. Nna n'ambatow mpasua no ka mbrahyɛbagua ngua esoun a NPP amanyɛkuw a no mu eduonu biako dze NDC amanyɛkuw nyae wɔ Brɔn na Ahafo Mantɔw mu. National Democratic Congress (NDC) amanyɛkuw no nyaa dɔmkumaa amba a ɔyɛ eduokron ebien(92) wɔ ngua dodow a ɔyɛ ahabien wɔ mbrahyɛbaguafie a ɔtɔ do ebiasa wɔ "4th Republic" mu wɔ Ghana. Onyaa amba a ɔyɛ 13,408 fir ambatow dodow a wɔtoo a ɔyɛ 23,924. Iyi yɛ ɔha nkyekyɛmu eduonum esia ekyir pɔw awɔtwe. Onyaa amba dodow sen;Nana Opoku Acheampong a ɔyɛ NDC amanyɛkuwnyi, Alex Owusu Kwakye a ɔyɛ "National Reform Party" amanyɛkuwnyi, Appiah Kwadwo John a ɔyɛ "People's National Convention" amanyɛkuwnyi na Addo Kwasi a ɔyɛ "Convention People's Party" amanyɛkuwnyi.Wonyaa 9,361, 374, 264 na 190 fir amba dodow a wɔtoo no mu. Dɛm amba yinom gyina hɔ ma ɔha nkyekyɛmu eduasa akron ekyir pɔw esuon(39.7%), ɔha nkyɛmu kor ekyir pɔw esia(1.6%), ɔha nkyɛmu kor ekyir pɔw kor(1.1%) na 0.8%.

ABRABƆMU NSƐM:

Donkor waree nyaa mba esuon. Owuu wɔ Ebɔw bosoom mu wɔ mfe mpem ebien na duakron (2019) mu.