Fante Wikipedia

Fi Wikipedia

Fante wikipedia ho nhyehyɛɛ hyɛɛ ase wɔ afe mpem ebien na eduonu-biako(2021) mu. Mpanyimfo a wɔda dwumadzi yi ano nye Owura Robert Jamal (a ɔyɛ wikipedia ananmusinyi a ɔwɔ ɔman Ghana ha), Ebenezer Kobinah Offen(ɔno na Owura Robert Jamal nye no dzii kan susuu dɛm ananmɔtu yi ho), Leonard Dan Nketsia na Suzie Onomah. Edwumakuw yi n’apɛdze ara nye dɛ ɔbɔboa ma biribiara a ebɔhwehwɛ no wɔ Google no, wo nsa bɛka ne Mfantse dze pɛpɛɛpɛr a ɔwɔ Wikipedia do tse dɛ mbrɛ Borɔfo dze no tse no. Fante Wikipedia yɛ adze bi a ankorankor binom a wɔwɔ ntsetsee wɔ abaɛfor mfir ho, Mfantse akyerɛkyerɛfo a wokitsa abɔdzin wɔ Mfantse kasa no nsuae mu, esuafo ahorow na “Wikimedia Foundation” kaa bɔɔ mu yɛe. Wikimedia Foundationfo na wɔhwɛ Wikipedia edwumakuw ahorow no nyinara do wɔ Ghana na wiadze n’afɛndzeanan nyinara mu. Dwumadzi soronko yi baa mpanyimfo tsir mu ber a Asante Twi Wikipedia dze no bɔbɔɔ adze no. Mpanyimfo hunii dɛ, Asante Twi nye Mfantse na wɔtafer bɔ mu wɔ Akan kasa no ne gyaadze. Dɛm ntsi, wɔdwenee hunii dɛ otwar dɛ sɛ Asante Twi wɔ bi a, Mfantse so nya ne dze.


Mfantsefo Hɔn Abakɔsɛm

Mfantse abakɔsɛm kyerɛ dɛ nna Mfantsefo ka nyimpakuw ahorow a wotui fii Ebibiman Boka afamu bopuee Tekyiman no ho. Ekyir no akokoeko maa wotui fii Tekyiman dze hɔn enyi bɔɔ mpoano afamu. Ber a wɔreba no,nna wɔnye ekunyin bi nam. Hɔn nye, Oburumankoma, Ɔdapagyan,Ɔson,Ɔkɔmfo Amena, Ɔkɔmfo Eku Asɔ na Ɔbɔfo Kweesiar. Ber a nna wɔreba no, nna wiadze yɛ kwaa kusuww, ntsi Ɔbɔfo Kweesiar na odzii hɔn enyim bɔɔ kwan too hɔ ma wɔfaa mu. Sɛ Bɔrbɔr Mfantse hyia atamfo bi ma wɔnye hɔn rokɔ a, Oburumankoma,Ɔdapagyan na Ɔson na wogyina mu ma hɔn. Sɛ atamfo no fi wimu na wɔnye hɔn rokɔ a, Ɔdapagyan(Ɔyɛ ɔkɔr) ɔko, sɛ wofi nsu mu so a, Obrumankoma(ɔyɛ Bɔnsu) na ɔko, na sɛ wofi asaase yi do so a, Ɔson na ɔko.

Abakɔsɛm kyerɛ dɛ, ber a nna wɔreba no, wɔbɔtoo esutsen Pra dɛ eyir tɛnn a wonnkotum etwa. Ɔkɔmfo Amena maa obiara tseew ahataw bi hyɛɛ n'ano na ɔmaa wɔkata hɔn enyiwa na ɔkrantsee. Mpofirmu ara, hɔn enyido tseew hɔn no, nna woetwa nsu no. Iyi ekyir no, annkyɛr biara na nsukɔm dzee hɔn. Bea a nna woedur no so nsu biara nnyi hɔ. Ɔkɔmfo Eku na ne bɔdɔm na n'asombɔfo Ansafor kyinii kɔhwehwɛɛ nsu no bi. Ber a wonyaa bi no, Ɔkɔmfo Eku maa no bɔdɔm no bi ma ɔnomee, oennwu, na ɔnoara so noom bi sɔe hwɛe. Ɔnam Ansafor bɔbɔɔ dɔm no amandzɛɛ ma wɔkɔr hɔ kɔnoom bi. Sɛ wɔrokɔnom a, wobisa dɛ "Ana Eku asɔ ahwɛ?" nna woeyi hɔn ano, "Nyew, Eku Asɔ". Iyi na ɔmaa onyaa dzin Asɔ kaa ne dzin ho no.

Ber a Bɔrbɔr bodur Mankɛsemu no, nna wonnhu beebi a wɔntsena, ntsi Ɔkɔmfo Amena tsɛɛw odwondua/Emisadua wɔ famu na ɔkaa dɛ sɛ ndaawɔtwe bodu na dua no afefɛw eyi ndwow a, nna tserɛ dɛm bea hɔ na Mfantsefo bɛtsena. Enndu ndaawɔtwe mpo na dua no yii ndwow. Ɔdze Odwondua a nna apaa mpatu no maa Ɔson. Iyi ntsi na ɔmaa Mfantsefo bɛkaa Mankɛsemu no.


Mboaedze

</ref></ref>https://akannews.com/fante/wikipediafo-agye-fante-wikipedia-ato-mu/