Chinese Zhusuan

Fi Wikipedia
Chinafo abacus

Zhusuan (China kasa: 珠算; pinyin: zhūsuàn; n’asekyerɛ ara nye: "bead akontabuo") yɛ nyimdze na ndzeyɛe a ɔfa nkontaabu a ɔnam suanpan anaa Chinafo abacus do. Wɔ afe 2013 mu no, wɔakyerɛw no wɔ UNESCO Ananmusifo dzin a ɔfa Adesamba Amambra Egyapadze a Intum Nhu Ho (UNESCO Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity).[1] Ber a wɔresi nkyerɛwee no ho gyinae no, Aban Ntam Boakyikuw no kaa dɛ "Chinafo bu Zhusuan dɛ amambra mu nsɛnkyerɛdze a ɔkyerɛ hɔn nyimpasu na edwindadze a mfaso wɔ do nso; wɔdze fi awo ntoatoado do kɔ awo ntoatoado do, ɔyɛ nkontaabu kwan a wɔayɛ no sɛnea ɔfata da biara da asetra mu ndzɛmba pii." , a ɔsom asetra na amambra dwumadzi ahorow pii na ɔdze nyimdze nhyehyɛɛ fofor ma wiadze."[2] Chinafo Abacus na Adwen mu Nkontaabu Fekuw na edzii kuw a wɔdze bɛma wɔakyerɛw Chinafo Zhusuan dzin wɔ dzin no mu no enyim.

Abakɔsɛm[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Nna Zhusuan yɛ abacus a wɔyɛɛ wɔ China wɔ afeha a ɔtɔ do ebien (2) Y.B. Wɔ afeha a ɔtɔ do duebiasa (13) mu no, Guo Shoujing (郭守敬) dze Zhusuan dzii dwuma dze buu afe biara a ɔkyinkyin no tsentsen ho akontaa na ohuu dɛ ɔyɛ ndafua 365.2425. Wɔ afeha a ɔtɔ do duesia (16) mu no, Zhu Zaiyu (朱載堉) dze Zhusuan buu ndwom mu Duebien ntsamgyinafo pɛr Temperament ho akontaa.[3]

Wɔ Amambra mu[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Zhusuan yɛ Chinafo amambra a wɔdze dzi dwuma wɔ amandze kwan do no fa tsitsir. Zhusuan wɔ nkɛntɛndo a ɔkɔ ekyir wɔ Chinafo asetra mu ndzɛmba ahorow do, tse dɛ Chinafo amandze, kasa, nhoma, nsusuwso, adansi, na dza ɔkeka ho, na ɔdze amambra mu adzeyɛ bi a ɔfa Zhusuan ho ba.[3]

Mboaedze[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

  1. "Chinese Zhusuan, knowledge and practices of mathematical calculation through the abacus". www.unesco.org. UNESCO. Retrieved 29 November 2016.
  2. "Decision of the Intergovernmental Committee: 8.COM 8.8". www.unesco.org. UNESCO. Retrieved 29 November 2016.
  3. 3.0 3.1 "Nomination File No. 00426". www.unesco.org. UNESCO. Retrieved 29 November 2016.

Abɔntsen do nkitahodzi ahorow[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

  • UNESCO video on Chinese Zhusuan on YouTube (Published on Dec 4, 2013): Zhusuan