Akyn

Fi Wikipedia

Aqyn anaa akyn (Kazakh: ақын, Kyrgyz: акын, wɔbɔ no [ɑˈqɯn]; wɔkyerɛw ebien no nyina sɛ aqın anaa اقىن), yɛ anwensɛm kyerɛwfo na ɔdwontofo a ɔyɛ no ho dɛ mbrɛ ɔpɛ wɔ Kazakhstan na Kyrgyz amambra mu. Aqynfo yɛ soronko wɔ zhyraus anaa manaschys a wɔyɛ ndwom a wɔbɔ anaa abakɔsɛm akyerɛwfo a wɔyɛ ayɛsɛm mbom no ho.

Ndwom akansi a wɔfrɛ no aytıs anaa aytysh mu no, aqyns yɛ hɔn ho dɛ mbrɛ wɔyɛ ndwom a wɔsan ka tse dɛ ndwom, mpɛn pii no wɔdze dombra (wɔ Kazakhfo mu) anaa komuz (wɔ Kyrgyzfo mu) ka ho. Wɔ etubrafo asetsena kwan na akenkan na akyerɛw a nkuraasefo dodow no ara a wɔwɔ Asia Finimfin afa mu ansaana Soviet reba no mu no, akyns dzii dwuma tsitsir wɔ nkorɔfo nsusui na hɔn nka a wɔtse a wɔda no edzi, asetsena mu ndeyɛɛ bɔn a wɔpaa ho tam, na abran a wɔhyɛɛ hɔn enyimnyam no mu. Wɔ Soviet ber do no, nna hɔn ndwom a wɔbɔ no dze ayɛyi ndwom a wɔdze ma Lenin ka ho[1].

Bi a ndɛyi aqynfo so betsintsim hɔn ahyɛse ndwom na anwensɛm.

Kazakh aqyns[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Abakɔsɛm mu Kazakh akyns a agye dzin no bi nye: Zhanak Kambaruluy (1760–1857), Makhambet Otemisuly (1804–1846), Suyunbai Aronuly (1815–1898), Shernyz Zharylgasov (1817–1881), Birzhan-Sal Khodgulov (1834–1897) , Ziaus Baizhanov (1835–1929), Akan Sery Corramsauluy (1843–1913), Zhambyl Zhabayuly (1846–1945), Gaziz Firesoll (adwene 1930), Kenen Azerbaev (1884–1976), na Aktan Kereiuly.

Aqynfo taa yɛ hɔn ho hɔn ho koraa, wɔyɛ hɔn adze wɔ biribiara a ɔkɔ do wɔ ɔmanfo mu anaa tsebea no mu wɔ ɔman no nyina ndapɔn mu, nye ma ɔkeka ho Wɔ ndapɔn mu no, wɔtaa yɛ aqyn akansi bi. Wɔ aqua akansi no mu no, gye w’enyi, sesa hɔn ho hɔn ho wɔ anwensɛm mu, bɔ mbɔdzen dɛ wobedzi hɔn ho fɛw anaadɛ paw asɛmtsir biara a wɔpɛ. Ɔtɔfabi a, etumfo no robɔ mbɔdzen dɛ wɔdze Aytyus censorship bɛhyɛ hɔn ase ber a ɔfa tum a egyapadze anaa amamuyifo wɔ ho no[2].


AKYNVOV asetsena kwan nye ahoɔhar a Akynov edwindze no dze yɛɛ edwuma no ammba edwuma no ho kwan wɔ ber a etwa mu no mu na wɔhwɛɛ edwuma do wɔ krataa do. Aquins edwuma dodow no ara kɔr do yewee.

Kyrgyz Aqyns[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

Famous Kyrgyz Aqyns no bi nye Qalygul, Arsstanbek, Soltonbay, Toqtogul Satylganov, Togoloq Moldo, Qylychty, Naymanbay, Qalmyrza, Eshmanbet, na Beknazar. Ɔtɔfabi a, wobu Manaschys so sɛ ɔyɛ Aqyns a wɔka asɛm a ɔyɛ soronko .


Kasadwin[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

  • Nurmakhan, Zhanash: Kazaktyn 5000 Akyn-zhyrauy. Almaty 2008. ISBN 9965-742-70-7 (in Kazakh)


Hwɛ iyi so[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

  • Kazakh music
  • Kyrgyz music

Mboaedze[sesa mu | sesa ekyirsɛm]

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Doi_(identifier)
  2. https://rus.azattyq.org/a/kazakhstan_aitys_censorship_/2279767.html